در صدر اسلام  پيروان رسول خدا(ص) با نام‌های «مسلمان»، «عابد»، «صحابه»، و «شیعه» شناخته می‌شدند اما واژه «صوفی» از قرن دوم هجری پدید آمد. عده‌ای كه خود را از جامعه و سرنوشت مسلمانان كنار كشیده بودند با نام «صوفی» شناخته شدند. 
به لحاظ تاریخی اینان سابقه زیادی دارند. در زمان جنگهای اسپارت در یونان باستان، آنان كه شهامت جنگ را نداشتند به گوشه نشینی پرداخته و از جنگ فراركردند. صوفیانی كه در عالم اسلام پدید آمدند تحت تاثیر رهبانیت مسیحی و ریاضت‌های غیرشرعی مرتاضان هندی بودند. اولین «خانقاه» را یك معمار مسیحی مصری برای ابوهاشم صوفی در كوفه ساخت. معمولا این صوفیان یا دراویش در برابر ائمه اطهار(ع) موضع گیری می‌كردند.

 چهارشنبه سوری به معنای چهارشنبه و سوری است یعنی جشنی که در غروب سه شنبه آخر سال گیرند و آتش افروزند و بر آن جهند برای رسیدن به سعادت و سلامتی در سال نو که به آن کله چهارشنبه نیز گویند .